Een tijdje geleden volgde ik een medisch webinar op eCPD Webinars waarbij de gastspreker het idee van specialisatie toelichtte, in het medische domein, maar ook op andere gebieden. Zo stelde hij voor om je op niet minder dan 6 vlakken te specialiseren:
- Een talencombinatie
- Een soort klant
- Een tijdzone
- Een tarief
- Een CAT-tool
- Een vak
In deze blog wil ik dan ook graag mijn ideeën toevoegen aan dit op bepaalde vlakken fascinerende idee.
Een talencombinatie
Denk even mee: er zijn twee vertalers, vertaler A die van het Spaans en Duits naar het Nederlands vertaalt, en vertaler B die van het Engels, Frans, Koreaans, Noors en Duits naar het Nederlands vertaalt. Welke vertaler ben je automatisch meer geneigd te vertrouwen?
Mijn voorkeur gaat op het eerste gezicht uit naar vertaler A, al is het natuurlijk perfect mogelijk dat vertaler B de 6 talen uitstekend beheerst. Maar bij vertaler B gaan er enkele alarmbelletjes af in mijn hoofd en dat heeft alles te maken met specialisatie.
Wanneer je je op twee brontalen focust, heb je in theorie 50%-50% vertaalervaring in beide talen. De kans is groot dat je voor beide talen al heel wat verschillende tekstgenres hebt ontvangen en je dus met heel wat specialistische woordenschat vertrouwd bent. Je hebt voldoende tijd om te wennen aan de vertaalvalkuilen die zo eigen zijn aan je twee brontalen.
Wanneer je je tijd over 5 brontalen moet verdelen, is de kans groot dat er een tweetal talen zijn waar je het meeste in werkt en de andere talen doe je slechts sporadisch. Je hebt dus niet per se de kans om veel verschillende genres te vertalen of om gewend te raken aan de woordenschat.
Nu, is dat echt een probleem? Hoe meer talen, hoe meer vreugde, toch? Het is inderdaad leuk om veel verschillende opdrachten in verschillende talen aan te trekken, maar let op met wat je de klant belooft. Onlangs zag ik nog een vertaler die van en naar 4 talen vertaalde en dat in alle mogelijke genres, helemaal zelf, zonder een uitgebreid netwerk van vertalers in te schakelen. Op zulke momenten vraag ik mezelf af of die vertaler écht altijd even goede kwaliteit kan leveren voor alles wat hij op zijn website belooft.
Hier heb ik dus twee bedenkingen:
- Veel talen leren is leuk en moedig ik zeker aan, maar focus je op een beperkt aantal talen waarin je denkt het meeste werk aan te trekken. Dat boezemt het meeste vertrouwen in bij jouw klanten.
- Ben je toch trots op je talenkennis en vertaal je al graag eens vanuit een exotischere taal? Overweeg dan om elke taal te koppelen aan bepaalde specialisaties. Vermeld niet gewoon op je website dat je juridische en commerciële teksten in alle 5 talen maakt, maar geef een prominente plek aan je hoofdtalen en je specialisatie en vermeld vervolgens op een tweede plek dat je ook nog andere talen verzorgt voor genre A, B en C (en enkel die genres).
Een soort klant en een tarief
Een ondernemerscoach op de universiteit deelde ooit de volgende wijsheid met me: als je je tarieven te laag maakt, trek je klanten uit het verkeerde segment aan. Het kan even duren voor je effectief klanten tegen jouw (hoge) tarief vindt, maar better late than sorry. Als je eenmaal in een bepaald klantensegment zit, is het moeilijk om eruit te geraken.
Wat toelichting: je kunt de markt opdelen in verschillende soorten klanten, volgens specialisatie, ondernemingsvorm (particulier, kmo, groot internationaal bedrijf, vzw …), land, brontaal enzovoort. Natuurlijk zul je je in de eerste plaats richten op klanten die aansluiten bij jouw specialisatie. Vertaal je toeristische teksten, dan zul je veel toeristische bureaus, hotels, restaurants en noem maar op onder je klanten tellen.
Je kunt je klanten echter ook opdelen volgens tarieven. Zo heb je ruim gezegd drie segmenten: klanten die op zoek gaan naar de laagste tarieven, klanten die juist genoeg willen betalen maar niet per se meer, en klanten die je ruim belonen voor jouw kwaliteit.
Wat bedoelt de coach op de universiteit nu? Aan elk tariefsegment zit een reputatie vast, die je niet snel van je af kunt schudden. Klanten praten namelijk met elkaar. In de vertaalwereld is dat natuurlijk minder het geval, maar bij ons is onze mentaliteit belangrijk: als één vertaalbureau je kan overtuigen dat je maar € 0,07/woord waard bent, waarom zou een tweede vertaalbureau dat niet kunnen? Het duurt even voor je die mentaliteit kunt veranderen.
De gouden tip van de coach luidt dus: richt je meteen op het juiste tariefsegment.
Trouwens, denk hier even over na: merken als Gucci, Versace, Dior, enz. mogen hoge prijzen aanrekenen. Dat wordt zelfs van hen verwacht. Waarom? Ze stellen zichzelf voor als luxeproduct, waar enkel de meest exclusieve klanten recht op hebben. En die klanten vechten er zelfs om! Wie daarentegen hun prijzen niet kan veroorloven, moet het zelfs niet proberen. Zou het niet geweldig zijn als jij er op een dag in slaagt je vertalingen als luxeproducten voor te stellen, waardoor bedrijven om je kwaliteit zullen vechten en het meer dan gerechtvaardigd vinden om ongeziene tarieven te betalen? Klinkt dat onmogelijk? Ik denk het niet. Ik ken zelfs een paar vertalers die daarin geslaagd zijn. Is het moeilijk? Ja, want alles hangt af van je mentaliteit en het segment waarop je mikt (en toegegeven: hoe zeer je gespecialiseerd bent).
Een tijdzone
Een kort, maar gek idee: wij als Europeanen kunnen ons bijvoorbeeld richten op Amerika of Azië. Je klant stuurt de tekst op, jij maakt de vertaling terwijl hij slaapt en wanneer hij opstaat, staat alles klaar in zijn mailbox.
Een specialisatie zou ik het zelf niet meteen noemen, maar dit is in elk geval wel een sterk voordeel dat je jouw klant biedt!
Een CAT-tool
Als meester van je favoriete CAT-tool beheers je alle sneltoetsen, ken je elke functie uit je hoofd en weet je perfect hoe je bij elke opdracht het efficiëntst kunt werken.
Bovendien zijn de meeste CAT-tools tegenwoordig compatibel. Je kunt zonder problemen een Studio-package in MemoQ of Déjà Vu importeren en omgekeerd. Het is met andere woorden niet per se nodig om in meerdere CAT-tools te investeren.
Hier wil ik echter graag een persoonlijke voetnoot aan toevoegen: op Proz.com lees je vaak dat opdrachten met een bepaalde tool moeten worden vertaald. Sommige klanten werken ook met een interne, vaak online CAT-tool of staan erop dat hun vertalers in een bepaalde tool werken. Zo heb ik een klant die enkel met MemoQ werkt en vertalers van tijdelijke licenties voorziet die vervallen zodra de opdracht ingediend is. Een andere klant wil dat grote opdrachten steeds met Trados Studio worden vertaald, ook al weten ze dat Trados en mijn eigen CAT-tool perfect compatibel zijn.
Op zulke momenten is het toch belangrijk om even te overwegen of het loont een tweede CAT-tool aan te schaffen of niet.
Een vak
Last but not least is het afgeraden om je klanten te vertellen dat je medische, juridische, commerciële, maar zeker ook technische en gastronomische teksten kunt vertalen. Niet echt geloofwaardig. Spits je beetje bij beetje toe op een handjevol domeinen. En dan bedoel ik niet ‘juridisch’ en ‘medisch’, want dat is nog te breed. Ga liever voor ‘bijsluiters’, ‘huurcontracten’, ‘technische handleidingen’, ‘patenten’, enz.