Een stijlgids voor vertalingen: wat is het en wanneer heb je er een nodig?

Elk bedrijf heeft wel een stijlgids klaarliggen met daarin de kleuren die het graag gebruikt, het doelpubliek tot wie het zich richt en niet onbelangrijk: de schrijfstijl. De tone of voice, zoals dat zo mooi heet in het Engels. Het is een bijna heilig document en een absolute referentie voor alles wat geschreven en ontworpen wordt.

Maar wist je dat je ook een stijlgids voor vertalingen kon maken? Jazeker! Ook voor vertalingen is het belangrijk dat je een kant-en-klare gids uitwerkt zodat niet alleen je originele blogs of Instagram-posts bij je merk passen, maar ook hun vertaling. Hoe je dat precies aanpakt, bekijken we in dit artikel.

Wat is een stijlgids voor vertalingen?

In een stijlgids voor vertalingen geef je de vertaler duidelijk aan welke woorden hij wel of niet mag gebruiken in zijn vertalingen. Je vertelt hem welke toon je verwacht, welke taalvariant hij moet gebruiken (bijvoorbeeld Belgisch-Nederlands of Nederlands-Nederlands) en wie jouw doelpubliek is.

Het is het ideale document om ervoor te zorgen dat de vertaler jouw teksten precies vertaalt volgens jouw wensen en belangrijker: op dezelfde manier. Met een stijlgids vermijd je dat je klant in de ene tekst met ‘je’ aangesproken wordt en in de andere met ‘u’. Of dat een mail soms begint met ‘geachte’ en dan weer met ‘beste’. Je zorgt er ook voor dat je slogan steeds op dezelfde manier wordt vertaald en dat de directeur niet plots de voorzitter wordt.

Wanneer heb je een stijlgids voor vertalingen nodig?

Een stijlgids voor vertalingen is heel interessant als je veel marketingteksten laat vertalen en je graag hebt dat deze teksten passen bij je merken. Je zou namelijk niet willen dat er op jouw Franse Instagram-pagina een kurkdroge tekst verschijnt, terwijl jouw Nederlandse pagina heel fleurig en kleurig is.

Maar een stijlgids kan ook interessant zijn als je met verschillende doelpublieken werkt en je elk doelpubliek op een andere manier aanspreekt. Zo vertaal ik voor een aantal financiële instellingen die hun medewerkers met ‘je’ aanspreken, hun prospecten met ‘u’ en hun trouwen klanten met ‘je’. Dit onderscheid is niet alleen zichtbaar in hun marketingteksten, maar ook in hun mails en contracten, bijvoorbeeld.

Eigenlijk is het een heel veelzijdig document waar je nooit iets verkeerds mee kunt doen. Bij marketingvertalingen is het een absolute must, maar afhankelijk van je eigen wensen, kun je ook voor contracten, handleidingen, mails en nog veel meer documenten richtlijnen opstellen.

Wat staat er in een stijlgids voor vertalingen?

Voor we in een concreet voorbeeld duiken, wil ik even benadrukken dat er geen minimumlengte voor een stijlgids bestaat. Sommige bedrijven willen gewoon dat hun vertaler ‘u’ of ‘je’ gebruikt en geven hun voor de rest vrij spel. Andere bedrijven hebben dan weer duidelijke richtlijnen over de schrijfwijze van nummers en data, het gebruik van leestekens, tekenlimieten, zoekwoorden voor SEO en nog veel meer.

Hieronder deel ik alle mogelijke dingen die in een stijlgids kunnen verschijnen, maar dat betekent niet dat jij ook voor elk punt een regel moet uitvinden. Vergeet niet dat hoe korter een stijlgids is, hoe duidelijker en makkelijker hij is om te volgen. Deel dus enkel met je vertaler wat echt belangrijk is.

Over jouw bedrijf

Wanneer je voor het eerst met een vertaler samenwerkt, is het altijd interessant om hem te vertellen wat je doet, waar je voor staat en wie je wil bereiken. Dit heeft niet meteen een invloed op de vertaling, maar het geeft de vertaler toch al een idee van de richting die je uit wil met je teksten.

In deze eerste sectie kun je meer bepaald vertellen:

  • Wat je doet: welk product of dienst verkoop je?
  • Wat jouw USP is: waar staan je voor? Hoe onderscheid jij je van de concurrentie?
  • Wie je doelpubliek is.
  • Met welke woorden je je associeert: ben je fun of eerder formeel? Luxe of budget? Modern of serieus? Eenvoudig of innovatief?

Het algemene gevoel van je teksten

Welke schrijfstijl past het beste bij jouw bedrijf? Wat is de tone of voice? Dit is vaak het moeilijkste onderdeel van de stijlgids omdat je hier iets dat soms zo logisch en spontaan is onder woorden moet brengen. Duidelijke woorden. En dat is niet zo makkelijk.

Ter inspiratie deel ik daarom graag enkele voorbeelden van stijlgidsen voor vertalingen:

  • Mailchimp
  • Facebook (klik op de taal die je wenst en dan verschijnt de gids in pdf-formaat)
  • Duolingo (als je op deze link klikt, opent er een pdf-bestand)

MailChimp, bijvoorbeeld, wil eerst en vooral duidelijk zijn en moeilijke concepten heel eenvoudig overbrengen, zodat zoveel mogelijk mensen kunnen leren. Ze hebben een warme communicatiestijl, vermijden vakjargon en schrijven zo actief en positief mogelijk. Duolingo kiest daarentegen voor een grappige, persoonlijke schrijfstijl.

Dit is ook de ideale plek om je vertaler uit te leggen hoe trouw de vertaling aan de brontekst moet zijn. Heeft de vertaler heel wat vrijheid om een mooie, gelokaliseerde vertaling te schrijven of is het belangrijk dat hij de structuur en bewoording van de originele tekst volgt?

Woordkeuze en spelling

Afhankelijk van hoe belangrijk je het vindt dat een vertaler op een consistente manier te werk gaat, kun je over de volgende punten nadenken:

  • Welke taalvariant? Belgisch-Nederlands of Nederlands-Nederlands, Frans-Frans of Canadees-Frans, Braziliaans-Portugees of Portugees-Portugees …
  • Met welke voornamen spreek je de lezer aan? U of je, vous of tu …
  • Hoe moeten nummers, data, uren en andere eenheden worden gespeld? Zie je graag € 12 000 of liever € 12.000, 19:00 uur of 19 u., g of gr …
  • Hoe zit het met leestekens? Heb je bijvoorbeeld graag dat er een ; op het einde van een opsomming verschijnt of toch liever niet?
  • Richtlijnen rond gender: vind je het belangrijk dat je teksten inclusief zijn of maakt het niet zoveel uit?

Specifieke terminologie

Elk bedrijf heeft wel een aantal termen die uniek zijn. Denk aan functies en afdelingen binnen je bedrijf, slogans, acroniemen enz. In dit geval is het natuurlijk de bedoeling dat de slogan of het acroniem steeds op dezelfde manier vertaald wordt en dus is het altijd handig om hier een overzichtje van bij te houden dat je bovendien regelmatig actualiseert.

SEO

Niet onbelangrijk: SEO! Als je wil dat de vertaler rekening houdt met bepaalde zoekwoorden, moet je die natuurlijk ook met hem delen.

Vergeet hem ook niet te waarschuwen als er bepaalde tekenlimieten zijn, bijvoorbeeld omdat je een tekst via Google Ads wil verspreiden.

Houdt een vertaler automatisch een stijlgids bij voor mijn bedrijf?

Je kunt natuurlijk zelf een stijlgids voor vertalingen opstellen, maar sommige vertalers doen dat ook in jouw plaats. Ik zeg wel sommige, want dit is lang geen gewoonte.

Sommige vertalers vragen gewoon even welke taalvariant je wenst en noteren ergens op een post-it dat je liever ‘u’ gebruikt dan ‘je’ in je blogs, maar daar blijft het bij. Andere vertalers houden dan weer elke opmerking bij in een gedetailleerd bestand.

Veel hangt trouwens ook af van de specialisatie van de vertaler: bij marketingteksten gaan vertalers al wat meer informatie bijhouden dan bij de vertaling van een contract.

Wanneer je dus voor de eerste keer in zee gaat met een vertaler, vraag je het best eens welke informatie hij allemaal over jou en je bedrijf bijhoudt.

Wat doet Artois Translations?

Bij Artois Translations zijn we met trots gespecialiseerd in marketingvertalingen, wat dus betekent dat wij erg veel belang hechten aan stijl.

Nog voor we ook maar één woord op papier zetten, proberen we via een aantal doelgerichte vragen inzicht te krijgen in jouw merk, jouw huisstijl en wat je precies van ons verwacht.

Al deze info vatten we mooi samen in een dossier dat we speciaal over jou aanmaken en waarin we ook alle voorkeuren bijhouden die je tijdens onze samenwerking aangeeft. Gebruik je liever ‘asap’ dan ‘zo snel mogelijk’, dan noteren wij dat en zorgen we ervoor dat we in elke volgende vertaling ‘asap’ gebruiken.

We beginnen dus met een leeg document dat we opdracht na opdracht aanvullen tot we een volledige stijlgids hebben.

Bij grote marketingcampagnes gaan we nog een tikkeltje verder. In dat geval vullen we de stijlgids niet gradueel aan, maar zorgen we ervoor dat we al een volledige stijlgids hebben nog vóór we beginnen met vertalen. We lezen dan eerst alle te vertalen teksten door, kijken waar er stijlkeuzes moeten worden gemaakt en bespreken die eerst met jou voor we met de opdracht beginnen.

Lijkt jou dat de ideale aanpak? Aarzel dan zeker niet om ons te contacteren voor een gratis offerte en een stappenplan op maat!

Scroll to top